Dijkgraaf Lambert Verheijen
Dag (van een) dijkwerker!
Dit keer beschrijft deze rubriek niet de dag van een dijkwerker, maar zeggen we dag tegen een dijkwerker. Voordat dijkgraaf Lambert Verheijen met pensioen gaat, vragen we hem naar wat laatste wijsheden en HWBP-hoogtepunten bij Waterschap Aa en Maas.
‘Tijdens mijn 40-jarige loopbaan met 16 jaar als dijkgraaf, zat ik midden in de discussie over het klimaat. Ik zag hoe ongeloof en ontkenning veranderden in erkenning. Ingrijpende gebeurtenissen schudden ook mij wakker. Toen een supercel-bui voor honderden miljoenen schade aanrichtte in Deurne bijvoorbeeld. Of toen de hoofdroute van Amsterdam naar Milaan – de A2 bij Den Bosch – onderliep. Dus toen ik in tijden van de oude normen vanuit Aa en Maas tekende voor ‘maar’ 5 km dijkversterking, was ik jaloers op collega-dijkgraven. Zát ik in de positie om een bijdrage te leveren aan de oplossing, was onze bijdrage klein. ‘Gelukkig’ veranderde dat met de nieuwe normen uit 2017: nu 110 km, waarvan 40 met hoge urgentie. Het voelt vreemd hoor, deze laatste maanden. Afschakelen naar minder verplichtingen, maar ook minder impact. Als ik de dijkwerkers die ik achterlaat iets mag meegeven over hoe ze hun invloed kunnen uitoefenen, dan is het: omarm van meet af aan je omgevingspartners.
Waterschappen, provincies, gemeenten, ministeries, Natuurmonumenten, maar ook inwoners. Werk samen voor een groter resultaat. Als je kijkt naar het project Meanderende Maas, dan zie je wat een energie, meerwaarde en budget een integrale benadering van je project kan opleveren. Van alle HWBP-projecten waar ik als dijkgraaf trots op ben, is Meanderende Maas dat met de grootste impact, financieel en maatschappelijk. Het is ook exemplarisch voor hoe ik erin sta: een dijk is onderdeel van het landschap waar mensen wonen, werken en recreëren, dus is een dijkversterking ook een kans voor het gebied. Het samenbrengen van die functies en samenwerken met omgevingspartijen die daar belang bij hebben, heeft een multipliereffect. Voor energie, kwaliteit én budget. Zo neem ik afscheid van de dijkenwereld. Nou ja, professioneel dan. Eens een dijkwerker, altijd een dijkwerker.’
Wat zijn jouw mooiste herinneringen aan de afgelopen jaren?
‘Als ik naar een bewonersavond voor projecten rondom de Maas ging, nam ik deze plaat uit 1932 mee. Dít is de Maas. Geen kanaal, maar een prachtige meanderende rivier. Dit houden we voor ogen bij het geven van een nieuwe ecologisch verantwoorde invulling.’
‘Toen we in oktober 2019 naar buiten konden treden met een voorkeursalternatief voor de Meanderende Maas. Met maatregelen waarvoor we naar bewoners hadden geluisterd en waarin waterveiligheid, rivierverruiming, natuurontwikkeling en het mooier en economisch sterker maken bij elkaar kwam.’
‘Jarenlang samenwerken met 10 partijen is niet niks. Dus als het een succes is, moet je dat vieren. Een Brabantse gedachte misschien. Dat deden we hier in september 2020. Op de foto zie je de stuurgroepleden, de minister en de burgemeester van de gemeente Oss.’
‘Vanaf het begin van project Meanderende Maas dachten ruim 40 bewoners en ondernemers met uiteenlopende achtergronden en kennis van het gebied mee over de inrichting ervan. Maar wij bestuurders, de beslissers, waren niet zo zichtbaar voor ze. Tijdens deze sessie brachten leden van de stuurgroep, raads- en statenleden en ik daar verandering in. Een groot aantal van hun ideeën hebben we uiteindelijk trouwens opgenomen in de plannen.’
‘Minister Cora van Nieuwenhuizen ondertekende op 7 september 2020 als eerste de bestuursovereenkomst voor de verdere planuitwerking van project Meanderende Maas. In een bijzondere setting in de uiterwaard van ons prachtige gebied. Een belangrijke mijlpaal voor Meanderende Maas en volgens de minister een voorbeeld voor de rest van ons land.’
'Vorige maand was deltacommissaris Peter Glas in Den Bosch. Om de stad droge voeten te laten houden als gevolg van klimaatverandering pakken we hier als Waterschap Aa en Maas de Maasdijken aan. Wij willen dat versnellen. Peter Glas juicht dit toe.'