Tijd voor de test

Liefhebbers van het programma ‘Wie is de Mol’ horen presentator Rik van de Westelaken het al op gewichtige toon zeggen. Kandidaten vullen aan het eind van de aflevering een vragenlijst in, waaruit hun verdenking duidelijk wordt. Voor de mollenjagende kijker is het informatief om te horen welke kandidaten het meest worden gewantrouwd: de test leidt tot inzicht. Ik moest hieraan denken toen ik werd gevraagd of ik een column wilde schrijven voor dit e-zine. Na ongeveer 8 jaar te hebben gewerkt aan de waterveiligheid, als projectmanager van Verbetering IJsseldijk Gouda (VIJG) en de Projectoverstijgende Verkenningen (POV’s), ga ik voor Hoogheemraadschap van Rijnland een mooi project in de afvalwaterketen trekken. Er werd me gevraagd wat ik de dijkwerkersalliantie nog mee wil geven voor mijn vertrek. Een mooie gelegenheid om een idee te delen waar ik al een tijdje mee rondloop. En nee, dat idee heeft niks te maken met wie dit jaar de mol is, maar wel alles met vertrouwen en testen. Als projectmanager van de POV piping was ik betrokken bij het vergroten van kennis over dit faalmechanisme. We hebben in beeld gebracht dat het zeer nuttig is om te leren van situaties met niet-maatgevend hoogwater. Door beter inzicht uit metingen van de werkelijke situatie, kunnen veel maatregelen goedkoper worden. Soms kan de beoordeling zelfs zo worden bijgesteld dat sommige dijkvakken kunnen worden goedgekeurd. Ook voor macrostabiliteit is goed inzicht in de grondwaterspanningen van belang voor het nauwkeurig vaststellen van de opgave. Een probleem bij het verkrijgen van deze inzichten is alleen dat hoogwater niet zo vaak voorkomt. En áls het voorkomt, zoals afgelopen maand gebeurde, voeren we de bulk aan water zo snel mogelijk af. Daarom heb ik een voorstel: we creëren expres een stresstest voor de rivierdijken. Dit kunnen we realiseren door bij een hoogwatergolf(je) zoals afgelopen maand de stuwen nog even dicht te houden, zodat er hoger water in de uitwaarden en tegen de dijken ontstaat. Ook de regelwerken in riviersplitsingen kunnen we gebruiken om hoogwater op een riviertak te vergroten. Vooraf stellen we dan goed vast welke waterstand we willen creëren om voldoende inzicht te krijgen, zonder dat er onveilige situaties ontstaan. En we zorgen ervoor dat er voldoende peilbuizen en andere metingen zijn aangebracht om de rekenmodellen te kunnen valideren. Voor zo’n stresstest moet de dijkwerkersalliantie tussen Rijkswaterstaat en de waterschappen natuurlijk wel goed samenwerken. Het zou dan een fantastisch staaltje watermanagement zijn waar we ontzettend veel van kunnen leren. Een test die is gefundeerd op vertrouwen tussen de alliantiepartners. Dat is weer eens wat anders dan een test op basis van wantrouwen, waarmee de kandidaten voor de mol worden geëlimineerd.