Actueel

In dit hoofdstuk gaan we in op enkele ontwikkelingen binnen én buiten de organisatie waar het HWBP in 2019 mee te maken kreeg.

Feitenanalyse

Het programmabestuur van het HWBP heeft een feitenanalyse laten maken naar aanleiding van de grote veranderingen in de kostenramingen van enkele dijkverstekingsprojecten. De analyse was gericht op het achterhalen van de oorzaken van die veranderingen bij 14 projecten uit het programma. In de zomer van 2019 is de feitenanalyse afgerond en overhandigd aan de waterschappen en de Tweede Kamer.

Met wat we hebben geleerd uit de analyse, gaan we proberen het programma meer voorspelbaar en beter beheersbaar te krijgen. Een werkgroep van relevante partners is inmiddels bezig met het opstellen van een handelingsperspectief dat daarbij gaat helpen.

Evaluatie subsidieregeling

De subsidieregeling van het HWBP is geëvalueerd. De regeling is sinds 2014 in werking en het is wettelijk verplicht om een subsidieregeling elke 5 jaar te evalueren. De belangrijkste conclusies zijn:

de subsidieregeling draagt bij aan de beheersbaarheid van de projecten, vooral door het principe van voorcalculatie en door de risicoverdeling (waterschap draagt risico’s). Het advies luidt om risico’s met een kleine kans van optreden en grote (financiële) gevolgen op programmaniveau te beleggen in plaats van op het niveau van een waterschap;
de doelmatigheid van de projecten kan niet goed genoeg beoordeeld worden. De regeling zelf biedt hiervoor te weinig kaders en instrumenten. Een belangrijke aanbeveling is dan ook om het begrip doelmatigheid verder te concretiseren en vast te leggen.

Een ander advies uit de evaluatie is om een aantal onderwerpen nader te onderzoeken, zoals de afspraken over de indexering van het subsidiebedrag en over grondverwerving. Verder zijn er vooral aanbevelingen die binnen de kaders van de subsidieregeling zorgen voor grotere doelmatigheid van de projecten en van de uitvoering van de regeling. De programmadirectie HWBP, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (DGWB) en de UvW werken nauw samen met de beheerders bij de uitwerking van de verbeteracties.

Ingangstoets

In 2019 besloot het programmabestuur HWBP een ingangstoets te gaan hanteren voor dijkversterkingsprojecten. De toets is bedoeld om de stabiliteit en voorspelbaarheid van de programmering te vergroten. Als een dijktraject is beoordeeld en op onderdelen afgekeurd, komt het voor versterking in aanmerking. Maar er zit nog een stap tussen een afgekeurd dijktraject en het opstarten van een dijkversterkingsproject. Hier heeft de Unie van Waterschappen eerder al een handreiking voor gemaakt: Van traject naar project. De ingangstoets geeft meer inzicht in het soort project dat op het programma komt en in de stabiliteit van dat project. Dat maakt van de ingangstoets een goed instrument van en voor de alliantie.

Met de ingangstoets kun je een goed advies geven over de activiteiten die relevant zijn voor de volgende fase en afspraken maken over hoe het project opgenomen wordt op het programma. Daarnaast helpt de toets om waar nodig de scope en raming scherper te krijgen van projecten die al op het programma staan. Begin 2020 worden de eerste ingangstoetsen uitgevoerd.