Hoe snel kunnen we ons aanpassen?

Ken je dat? Je planning valt in het water, omdat je veel meer tijd kwijt bent dan gedacht. En dan loop je ook nog tegen onverwachte problemen aan. Tijd. Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt als het gaat om het aanpassen van onze dijken. Toch is het soms zinvol om ons af te vragen hoeveel tijd we hebben om het tempo van klimaatverandering bij te benen, en … hoe snel we kunnen zijn. Hoe snel we kunnen zijn, hangt sterk af van de maatschappelijke urgentie en de besluitvorming. Ook de complexiteit van de maatregelen en beschikbare kennis, materiaal en menskracht spelen een rol. Na de watersnoodramp kostte het 45 jaar om de deltawerken volledig op orde te krijgen, terwijl de eerste plannen al ruim daarvoor gemaakt waren. Dat was toen, maar hoe gaat het nu en in de toekomst? Met zo’n 1.500 km dijk en 400 gemalen en sluizen, is het HWBP de grootste dijkversterkingsoperatie ooit. Heel veel experts werken er met hart en ziel aan. Tussen 2014 en eind 2021 is er 156 km gerealiseerd, ongeveer 22 kilometer per jaar, 0,5 kilometer per week. Om onze dijken in 2050 op orde te hebben, moet er gemiddeld 1 km dijk per week worden aangepakt. Er is dus een flinke versnelling nodig. Voor aanpassingen na 2050, hangt de tijd die we hebben sterk af van de mate van klimaatverandering en de snelheid van zeespiegelstijging. Vooral bij een toekomst waarin we veel broeikasgassen blijven uitstoten, zal er steeds minder tijd zijn. Aanpassen zal dan steeds sneller moeten gaan of met grotere stappen. Kennis over wanneer adaptatie nodig is, bij verschillende toekomstscenario’s en onder welke omstandigheden is hiervoor nodig. Het zal u niet verbazen: we zullen altijd hard en misschien nog harder moeten blijven werken aan onze delta. En we moeten onze tijd zo goed mogelijk benutten.

Dr. Marjolijn Haasnoot is wetenschapper klimaatadaptatie en water bij het kennisinstituut Deltares en Universiteit Utrecht. Ze ontwikkelde een adaptieve aanpak om ons voor te bereiden op onzekere klimaatverandering. Marjolijn is hoofdauteur voor het zesde assessment van het IPCC en schreef eerder over gevolgen van zeespiegelstijging voor de adaptatie in Nederland.