Het midden van de puzzel

Sinds ik Deltacommissaris ben, zit ik wat verder van de uitvoering af dan ik gewend was als dijkgraaf. Gelukkig ga ik nog vaak op werkbezoek en spreek ik voldoende mensen die wél met de uitvoering bezig zijn. Maar de opdracht van het Deltaprogramma is – naast het bewaken van de voortgang van het Deltaprogramma – nu eenmaal gericht op de lange termijn.

En de lange termijn verdient óók onze aandacht. Zeker nu. Nu we – sla de klimaatmodellen er maar op na – in de toekomst nóg vaker extreem weer mogen verwachten. Iets wat ik jullie vast niet meer hoef te vertellen.

Een langetermijnvisie heeft af en toe wel een update nodig. Daarom werken we nu, zoals elke zes jaar, aan het herijken van het Deltaprogramma. We houden onze uitgangspunten tegen het licht, de uitgangspunten die de basis van de Deltabeslissingen en voorkeursstrategieën vormen. En we brengen in beeld wat eventuele nieuwe inzichten zijn en waar en hoe we deze moeten opnemen in onze aanpak.

In 2026 wordt de herijking via het kabinet aan de Tweede en Eerste Kamer aangeboden. Welke inzichten en conclusies we over een dik jaar zullen trekken, weten we nu natuurlijk nog niet. Wel is al duidelijk dat we steeds meer ruimte nodig hebben voor water. Ruimte om water vast te houden dat ons door droge perioden helpt en ruimte om water te bergen als het met bakken naar beneden komt.

Het is een hele puzzel, in een drukbevolkt land als Nederland. Tegelijkertijd biedt het ook kansen en perspectief: voor de natuur, voor een prettige leefomgeving en voor nieuwe teelten. Daarmee maken we met elkaar ook duidelijk dat de watersector ‘het land op kruipt’ en niet alle antwoorden en oplossingen door de watersector zelf gegeven kunnen worden. We hebben elkaar nodig om Nederland tijdig voor te bereiden op de weersextremen van de toekomst.

Gelukkig voelen we veel draagvlak en begrip voor deze opgave. Gelukkig haken steeds meer partners aan bij het Deltaprogramma, om de puzzel samen te leggen. En gelukkig hebben we het HWBP.

Want het HWBP ligt in het midden van de puzzel. Zonder het gewenste veiligheidsniveau boeren we namelijk allemaal achteruit. Bijvoorbeeld in economisch opzicht. Als (buitenlandse) investeerders onze waterveiligheidsaanpak niet zouden vertrouwen, heeft dat grote (financiële) gevolgen. En dan heb ik het nog niet eens over de catastrofe als het onverhoopt ooit een keer écht misgaat.

Met het HWBP zetten we een eeuwenlange traditie van eendrachtig en solidair samenwerken voort. Waar tal van thema’s tegenwoordig op felle maatschappelijke en politieke debatten kunnen rekenen, is water(veiligheid) een thema wat ons nog altijd bindt!

Het betekent dat we de toekomst met een stabiele basis tegemoet kunnen treden. De opgaven zijn groot, daar mag geen misverstand over bestaan, maar het HWBP laat iedere dag zien wat we samen voor elkaar kunnen krijgen. De passie, kennis en kunde van onze dijkwerkers geven mij het vertrouwen dat we ook de opgaven die na 2050 op ons pad komen, samen op kunnen lossen.

Voor nu wil ik alvast iedereen bedanken die – vaak in lastige omstandigheden – aan misschien wel de meest existentiële opdracht voor ons land werkt: het bieden van (water)veiligheid in een woelige wereld. Want de betekenis van die opdracht reikt veel verder dan de dijk zelf!