Stand van de markt­benadering

Uitdagingen, lessen en handreikingen

We zijn trots op de intensieve en succesvolle samen­werking binnen onze alliantie. Het lukt ons samen om uitdagende dijkversterkingen te realiseren. Ondanks technische uitdagingen, strengere regelgeving, stijgende kosten en dreigende personeelstekorten. Dat vraagt om vakman­schap, flexibiliteit en wederzijds vertrouwen. Precies dáár bouwt de vernieuwde marktbenadering op voort. We leren van onze ervaringen, delen kennis met elkaar en zetten samen stappen richting een toekomst­bestendige marktbenadering.

Stappen, leren en kennisdeling

Contractmanagement HWBP

De werkwijzer contractmanagement HWBP geeft richting aan eenduidig en professioneel contracteren binnen de alliantie. Ondersteunende processen en formats helpen waterschappen bij kwalitatief contractmanagement en een soepel subsidieproces.

Daarnaast geeft een nieuwe contract­management-database (CM-database, gereed in de eerste helft van 2026) inzicht in eerdere projecten, toegepaste contractvormen en geleerde lessen. Waterschappen kunnen hiermee voorbeelden vinden en geïnspireerd raken door bewezen aanpakken. De database ondersteunt zowel de uniformiteit als het van elkaar leren.

De contractmanagement-community van HWBP van ongeveer 50 contractmanagers vormt de kern van de expertise binnen de alliantie en komt meerdere keren per jaar samen om ervaringen te delen. Daarnaast organiseert het HWBP een leer- en inspiratiedag samen met de markt, en stimuleert peer reviews van projecten en onderlinge uitwisseling tussen water­schappen. Een landelijke digitale groepsomgeving en directe onderlinge lijnen bevorderen snelle kennisdeling.

Een afwegingskader ondersteunt waterschappen bij het kiezen van de best passende samen­werkings­vorm voor hun project. Dat kan een tweefasenaanpak zijn, maar ook andere contract­vormen zoals bestekken en geïntegreerde contracten. Het kader helpt om op basis van project-, organisatie- en marktkenmerken systematische afwegingen en keuzes te maken. Dit afwegingskader zal in de loop van 2026 beschikbaar zijn.

Daarnaast werken we aan een nieuwe contractmanagement-database (CM-database, beschikbaar in tweede helft van 2026) met inzicht in eerdere projecten, toegepaste contractvormen en geleerde lessen. Waterschappen kunnen hiermee voorbeelden vinden en geïnspireerd raken door bewezen aanpakken. De database ondersteunt zowel het leren van elkaar als de uniformiteit.

Marktstrategie 2050

Een toekomstbestendige markt­benadering is van groot belang: projecten worden complexer en de opgave richting 2050 is enorm. Om te bepalen hoe de resterende opgave tot 2050 het meest doelmatig en haalbaar kan worden uitgevoerd, werkt HWBP aan een langetermijnstrategie. Het doel? Slimmer organiseren, beter voorsorteren op risico’s, innovatie stimuleren, uniformiteit vergroten en leren van eerdere projecten.

De strategie zal nader ingaan op onder meer capaciteit, innovatie, duurzaamheid en samenwerking met de markt. De marktstrategie 2050 krijgt verder vorm in 2026.

Investeren in relatie met de markt

Samenwerking met de markt in de volle breedte komt samen in de markt­benadering. Ten eerste de samen­werking tussen waterschappen en marktpartijen: van ontwerp en aanbesteding tot contractmanagement en uitvoering. Ten tweede gaat het overkoepelend over de samenwerking tussen programmadirectie, kennis­instituten en brancheorganisaties. Zo maken we continu gebruik van elkaars kennis en ervaring, en benutten we innovaties. Bovendien houden we zo wederzijds feeling met wat we van elkaar nodig hebben voor een van de grootste infrastructurele opgaven van Nederland.

Het HWBP onderhoudt actief gesprekken met alle marktpartijen: van ingenieursbureaus tot bouwers en leveranciers. Daarnaast is het programma nauw verbonden met de Taskforce Deltatechnologie: een marktinitiatief waarin NLingenieurs, Vereniging van Waterbouwers, Bouwend Nederland en Deltares vertegen­woordigd zijn. Deze taskforce geeft (preconcurrentieel) advies over diverse vraagstukken waaronder markt­benadering, innovatie en uitvoering.

De vroege marktbenadering (tweefasenaanpak)

Bij veel projecten binnen het HWBP zijn aannemers al vroegtijdig betrokken. In deze zogenaamde tweefasenaanpak wordt de aannemer al in fase 1 bij het ontwerpproces betrokken. Zo kan deze uitvoeringskennis inbrengen en anticiperen op bijvoorbeeld duurzaam­heids­eisen, beperkte ruimte voor materieel, hinderbeperking en efficiënte logistiek. De eerste projecten met deze aanpak zijn al of worden binnenkort opgeleverd. Daarmee komen steeds meer leerervaringen beschikbaar voor de alliantie. Deze ervaringen verwerken we en delen we als volgt:

  • Handreiking prijsvorming tweefasenaanpak Als een aannemer in fase 1 geselecteerd wordt op basis van voornamelijk kwaliteit, hoe kom je dan tot een marktconforme prijs? Deze handreiking biedt handvatten om kostenopbouw, risicotoedeling en transparantie goed te organiseren. De handreiking is beschikbaar via de website van het HWBP.
  • Opleiding tweefasenaanpak Samen met STIPT (Wateropleidingen en TwynstraGudde) ontwikkelt HWBP een nieuwe opleiding. De training helpt projectteams om de aanpak effectief toe te passen, met aandacht voor samen­werking, risicobeheersing en een consistente werkwijze binnen het programma. De opleiding is naar verwachting in de eerste helft van 2026 gereed.