‘Het is onze plicht om snel met een oplossing te komen’
Patrick Gaynor
Heemraad bij Waterschap Vallei en Veluwe met de portefeuille waterveiligheid
Marc Laeven
Heemraad bij Waterschap Rivierenland met de portefeuille waterveiligheid
Weerstand bij bewoners. Druk vanuit de politiek. Kritiek vanuit de media. Wanneer er iets mis gaat bij een dijkversterking, komt er veel op je af. Heemraden Patrick Gaynor (Vallei en Veluwe) en Marc Laeven (Rivierenland) vertellen uit ervaring hoe je hier doorheen navigeert.
Toen jullie bestuurslid werden bij jullie waterschap, lag er een hoofdpijndossier voor jullie klaar. Hoe was dat?
Patrick: ‘Een lekkere binnenkomer. Maar daar zijn we ook voor, toch? Om problemen op te lossen. Ik denk vooral dat het goed was dat ik pas na de versteviging van de Westdijk bij Bunschoten, in 2016, bestuurslid werd. 1 jaar na de werkzaamheden bleek dat de hiervoor gebruikte thermisch gereinigde grond vervuild was. Omdat ons algemeen bestuur in 2018 heeft besloten de grond te verwijderen, stond ik bij mijn aantreden in 2019 direct in de oplossingsstand. Ik had de ruimte om me te focussen op het saneren van de vervuilde grond.’ Marc: ‘Voor mij gold hetzelfde. Bij de dijkversterking Kinderdijk-Schoonhovenseveer was in het contract vastgelegd dat de marktpartij verantwoordelijk was voor de schade-afhandeling. Dat paste in de tijdsgeest van toen: daag de markt uit. Maar het werd een probleem, vooral omdat de schade nogal fors was. Toen ik aan mijn klus begon, wist ik: het heeft geen zin om me nog bezig te houden met de vraag waarom er voor dat contract is gekozen. We moesten het oplossen voor de bewoners.’
Patrick Gaynor
Heemraad bij Waterschap Vallei en Veluwe met de portefeuille waterveiligheid
Weerstand bij bewoners. Druk vanuit de politiek. Kritiek vanuit de media. Wanneer er iets mis gaat bij een dijkversterking, komt er veel op je af. Heemraden Patrick Gaynor (Vallei en Veluwe) en Marc Laeven (Rivierenland) vertellen uit ervaring hoe je hier doorheen navigeert.
Toen jullie bestuurslid werden bij jullie waterschap, lag er een hoofdpijndossier voor jullie klaar. Hoe was dat?
Patrick: ‘Een lekkere binnenkomer. Maar daar zijn we ook voor, toch? Om problemen op te lossen. Ik denk vooral dat het goed was dat ik pas na de versteviging van de Westdijk bij Bunschoten, in 2016, bestuurslid werd. 1 jaar na de werkzaamheden bleek dat de hiervoor gebruikte thermisch gereinigde grond vervuild was. Omdat ons algemeen bestuur in 2018 heeft besloten de grond te verwijderen, stond ik bij mijn aantreden in 2019 direct in de oplossingsstand. Ik had de ruimte om me te focussen op het saneren van de vervuilde grond.’ Marc: ‘Voor mij gold hetzelfde. Bij de dijkversterking Kinderdijk-Schoonhovenseveer was in het contract vastgelegd dat de marktpartij verantwoordelijk was voor de schade-afhandeling. Dat paste in de tijdsgeest van toen: daag de markt uit. Maar het werd een probleem, vooral omdat de schade nogal fors was. Toen ik aan mijn klus begon, wist ik: het heeft geen zin om me nog bezig te houden met de vraag waarom er voor dat contract is gekozen. We moesten het oplossen voor de bewoners.’
Marc Laeven
Heemraad bij Waterschap Rivierenland met de portefeuille waterveiligheid
En wat moet die oplossing dan zijn?
Marc: ‘Wij hebben besloten om de schade op ons te nemen. Of wij dat later nog zouden kunnen verhalen op de aannemer, zouden we daarna wel zien. We wilden snel een oplossing voor de bewoners.’
Patrick: ‘Wij hebben in zekere zin hetzelfde gedaan. We hebben als waterschap onze maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen. Ook al zien we onszelf niet als de veroorzaker. Wij hebben die vervuilde grond zelf niet aangebracht. Maar er moest wel een oplossing komen voor de omgeving.
Marc: ‘Tegelijkertijd is het wel belangrijk dat je het goed doet. Dat je niet nóg een keer in de fout gaat. Het kost tijd om de omvang van het probleem goed in kaart te brengen. Maar dat is wel nodig. En zolang je daar goed over communiceert met de omgeving, is er ook begrip voor dat het wat langer duurt.’
Patrick: ‘Een goed onderzoek naar de uiteindelijke oplossing is cruciaal en kost nu eenmaal tijd. Maar de gemeente heeft ons wel stevig onder druk gezet om de sanering binnen een bepaalde periode af te ronden. En ondertussen ondervonden we nogal wat weerstand vanuit de omgeving.’
Marc: ‘En weerstand vraagt juist tijd…’
Patrick: ‘Precies. Ik begrijp het hoor. We hadden agrariërs die met vervuilde grond zaten. De Westdijk werd voor de tweede keer afgesloten voor toerisme in het zomerseizoen. Het vertrouwen dat ze in ons hadden, was bovendien natuurlijk weg.’
Marc: ‘En zie dat maar eens terug te krijgen. Je kan wel zeggen dat je het op gaat lossen, dat bewoners gecompenseerd worden, maar het sentiment is: eerst zien, dan geloven.’
Hoe kan je dit vertrouwen toch terugwinnen?
Patrick: ‘Door heel duidelijk te vertellen dát en hóé je het probleem op gaat lossen. Hoeveel tijd het gaat kosten. Wat de impact is. Wat er wel en niet kan. Wees je ervan bewust dat je als onbetrouwbaar wordt gezien, ook al is dat misschien niet terecht. Dat verhelp je alleen door je aan de afspraken te houden.’ Marc: ‘Daarnaast moet er erkenning zijn voor de gedupeerden. Geef toe dat zaken niet goed zijn gegaan, met vervelende gevolgen. Door het probleem meteen aan te pakken en goed te communiceren over de voortgang, hebben wij al heel wat onrust bij de Lekdijk weggenomen.’
Toch klinkt er in de media nog kritiek op Waterschap Rivierenland over de afhandeling van dit project. Hoe ga je om met kritische media-aandacht?
Marc: ‘In de meeste gevallen komen we er voor dit project als waterschap gewoon goed uit met bewoners. Met een handjevol omwonenden hebben we een verschil van inzicht. Zij verwachten ook een schadevergoeding, maar wij zien geen causaal verband tussen de werkzaamheden en schade aan hun huis. En deze bewoners zijn actief in de media. In de beeldvorming staan we er daarom niet goed op. Terwijl ik denk dat we de schade-afhandeling bij dit project juist goed hebben aangepakt. Maar we gaan nooit in op de casuïstiek tegenover de pers. We blijven bij het algemene verhaal.’ Patrick: ‘Dat is inderdaad het beste wat je kan doen: duidelijk zijn zonder in de verdediging te schieten. De kritiek hoort er nu eenmaal een beetje bij. In de ogen van de omgeving verdienen we niet altijd de schoonheidsprijs. Maar dat is dan maar zo.’
Hoeveel invloed heeft alle commotie op de medewerkers?
Marc: ‘Ik zag toen ik binnenkwam veel frustratie bij de mensen die naar eer en geweten aan dit project hebben gewerkt. Het leek net alsof ze ontzettend slecht werk hadden geleverd. Het doet wat met medewerkers als hun project zo wordt bekritiseerd. Wij wilden hen hierin steunen, en ook vertrouwen geven. Daarom zijn we het gesprek met ze aangegaan.’ Patrick: ‘Bij het constateren van een probleem van zo’n omvang, ontstaat er onrust. Het is dan belangrijk dat de neuzen dezelfde kant op blijven staan. Dat je met z’n allen aan de oplossing gaat werken. Als we blijven hangen bij de gemaakte fout, komen we niet verder.’