Ingezoomd

In deze rubriek zoomen we in op een innovatieve methode, ingezet bij een HWBP-project. Dit keer onder de loep: de slimme optimalisaties op het gebied van duurzaamheid, hinder voor de omgeving, uitvoeringsrisico’s en kosten bij het project Meanderende Maas, Ravenstein - Lith.

De opgave

In project Meanderende Maas komt veel samen. De versterking van ruim 26 km Brabantse Maasdijk, rivierverruiming en een gebiedsontwikkeling met onder meer de realisatie van 600 ha nieuwe natuur. Daardoor is ook veel mogelijk. Het project heeft de markt uitgedaagd om het project met slimme optimalisaties CO₂-neutraal te maken door de CO₂-uitstoot in de opgave, het ontwerp en de uitvoering te verminderen en/of te compenseren. Boskalis en adviseur RoyalHaskoningDHV kwamen met vooruitstrevende maatregelen.

De oplossing

Vanaf de start van project Meanderende Maas hanteren de projectpartners het uitgangspunt om zoveel mogelijk met gebiedseigen grond te werken en grondstromen te optimaliseren. Ze streven naar het optimaliseren van de biodiversiteit, het hergebruik van grondstoffen (circulariteit), een goede inpassing in het landschap (ruimtelijke kwaliteit) en het opwekken en gebruik van duurzame energie.

  • De projectpartners optimaliseren de stromen van benodigde en vrijkomende grond bij de uitvoer. Zodat de grond zo min mogelijk afstand aflegt. Voor het versterken van de dijk wordt ook gebruikgemaakt van een deel van de circa 5 miljoen m3 grond die beschikbaar komt bij de rivierverruimende maatregelen. Als er grond wordt afgevoerd, is dit voornamelijk hoogwaardige klei, geschikt voor bijvoorbeeld de keramische industrie en andere dijkversterkingen. Ze passen het zo hoogwaardig mogelijk toe en voorkomen daarmee verspilling.
  • Over bijna de hele lengte van de Maasdijk treedt het faalmechanisme piping op. Gebruikelijke maatregelen daartegen zouden zijn om lange pipingbermen en/of constructies aan de bewoonde zijde van de dijk aan te leggen. De projectteamleden onderzoeken of ze in plaats daarvan ‘klei-inkassing’ kunnen inzetten. Daarbij komt aan de buitenzijde van de dijk, in de grond, een ruim 2 meter dikke kleilaag (van variabele breedte). Die kleilaag voorkomt dat er een verbinding kan ontstaan tussen een pipe en het rivierwater. Voor deze oplossing is de met HWBP innovatiesubsidie ontwikkelde kennis uit de Geohydrologische Aanpak Piping (GAP) toegepast.
image
  • Voor de dijkversterking gebruikt het team op 6 locaties geen ondergrondse constructies of schermen aan de binnenzijde, maar grond die vrijkomt bij de rivierverruiming aan de buitenzijde, een zogenoemde asverschuiving/herprofilering van de dijk.
  • Tenslotte onderzoekt het projectteam of het mogelijk is om in de Diedensche Uiterdijk en de Waarden extra ooibos, rietmoeras, bredere geulen en extra hoogwatervluchtplaatsen te realiseren. Goed voor CO₂-compensatie, biodiversiteit en het hergebruik van de vrijkomende toplaag bij uitgravingen voor ruimte voor de rivier voor de aan te leggen hoogwatervluchtplaatsen.

Het resultaat

De voorgestelde optimalisaties leveren een enorme duurzaamheidswinst op ten opzichte van het voorlopige ontwerp. De optimalisaties leveren bovendien een belangrijke bijdrage aan het verminderen van hinder voor de omgeving en het beperken van risico’s tijdens de realisatie. Maar laten we de huid niet verkopen voordat de beer is geschoten. Het onderzoek is nog in volle gang en pas bij vaststelling van het definitieve ontwerp in de eerste helft van 2022 worden de definitieve keuzes gemaakt. Op de hoogte blijven? Bekijk de website van het project.